Παλαιότερα η πιο χαρούμενη στιγμή για ένα παιδί ήταν όταν οι γονείς του το άφηναν να βγει «έξω», να συναντηθεί με τα παιδιά της γειτονιάς του. Να παίξει σε πάρκα και αλάνες και να επικοινωνήσει face to face με τους φίλους του.

Πλέον τα παιδιά χαίρονται μόλις τους δώσουν οι γονείς τα tablet και τα κινητά για να παίξουν κάποιο παιχνίδι ή για να δουν βίντεο σκρολάροντας αδιάλειπτα. Παιδιά σε κυριακάτικα τραπέζια ή οικογενειακές εξόδους είναι αφοσιωμένα μπροστά σε μια οθόνη. Πλάτες καμπούρικες, λαιμοί σκυφτοί και χέρια και μάτια κολλημένα σε οθόνες.

Τα παιδικά σώματα όμως αναπτύσσονται και δεν είναι φτιαγμένα για ατελείωτες ώρες καμπουριάσματος μπροστά σε μια οθόνη και για αυτό οι επιπτώσεις έχουν ήδη αρχίσει να φαίνονται.

Αύξηση στα ιατρεία

Στα παιδοορθοπαιδικά ιατρεία παρατηρείται μια ανησυχητική αύξηση του αριθμού εφήβων που παρουσιάζουν μυοσκελετικά προβλήματα. Η κύρια αιτία φαίνεται να είναι η εκτεταμένη και συχνά κακή χρήση συσκευών όπως smartphones, tablets και παιχνιδομηχανών.

«Συγκριτικά με προηγούμενες γενιές, υπάρχει μια αύξηση 30% περίπου των ασθενών που βρίσκονται στην εφηβεία, από 10 έως 15 ετών. Συνήθως φτάνουν στο ιατρείο λόγω πόνων στον αυχένα, στην πλάτη και κακής στάσης του σώματος (καμπούριασμα). Αυτό οφείλεται στην πολύωρη χρήση των ηλεκτρονικών», αναφέρει ο παιδοορθοπαιδικός, Ιωάννης Δελνιώτης, ο οποίος διατηρεί ιατρείο στη Θεσσαλονίκη.

«Βλέπουμε εφήβους που περνούν πολλές ώρες σκυμμένοι μπροστά από μια οθόνη, με τη στάση του σώματός τους να προκαλεί σοβαρή καταπόνηση στη σπονδυλική στήλη και τους μύες», αναφέρει ο παιδοορθοπαιδικός.

Text neck από νεαρή ηλικία

Ο νέος όρος «text neck», δηλαδή ο αυχένας του μηνύματος, είναι ένα παράδειγμα του πώς οι σύγχρονες συνήθειες μπορούν να επηρεάσουν την υγεία. Είναι οι πόνοι που επιφέρει στον αυχένα η παρατεταμένη κλίση του κεφαλιού προς τα εμπρός κατά τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών. «Το πρόβλημα αυτό εντοπίζεται συχνά κυρίως σε νεαρές ηλικίες», αναφέρει ο κ. Δελνιώτης.

«Με την πάροδο των γενιών και όσο πιο έντονα μπαίνει η τεχνολογία στη ζωή μας τα προβλήματα θα αυξάνονται», προβλέπει ο ιατρός.

Η πρόληψη, αλλά και ο άμεσος εντοπισμός του προβλήματος είναι σημαντικό για να περιοριστεί το πρόβλημα, τονίζει ο κ. Δελνιώτης. «Αν κάποιος δεν προλάβει το πρόβλημα που του έχει προκαλέσει η έντονη χρήση των smartphone, δεν περιορίσει και δεν διορθώσει την στάση του σώματος του, θα αρχίσει να έχει πόνους, οι πόνοι θα αρχίσουν να κάνουν κακή ανατομία στον αυχένα και στην σπονδυλική στήλη και θα εμφανιστούν δισκοκήλες».

Η συνήθεια που έμεινε

Μετά την πανδημία άρχισαν να αυξάνονται τα περιστατικά με τέτοια σύνδρομα σε μικρές ηλικίες. «Ο περιορισμός στα σπίτια έστρεψε τα παιδιά μπροστά στις οθόνες. Όταν βγήκαμε από το lockdown η χρήση των smartphone για διασκέδαση είχε γίνει συνήθεια και δεν μπορούσε να διακοπή εύκολα, δημιουργώντας προβλήματα που τα βλέπουμε τώρα», αναφέρει ο ιατρός.

Εντούτοις, τα περιστατικά παρουσιάζουν πτώση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Ο καλός καιρός, η παύση της σχολικής δραστηριότητας και η αύξηση των εξωτερικών δραστηριοτήτων συμβάλλουν στη μείωση των προβλημάτων αυτών. «Βλέπουμε μια σαφή μείωση των συμπτωμάτων το καλοκαίρι, καθώς τα παιδιά περνούν περισσότερο χρόνο έξω, κινούνται περισσότερο και χρησιμοποιούν λιγότερο τις συσκευές τους».

Αυχενικό σε παιδιά

Το αυχενικό σύνδρομο έχει σχετιστεί κυρίως με μεγάλες ηλικίες, όμως τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες είναι οι διαγνώσεις που γίνονται σε παιδιά. «Παλαιότερα βλέπαμε σπάνια μικρά παιδιά να έχουν αυχενικό σύνδρομο. Αντίθετα με σήμερα που το εντοπίζουμε συχνά», υπογραμμίζει ο Καθηγητής Α΄ Ορθοπαιδικής Κλινικής Α.Π.Θ, Νικηφόρος Γαλάνης.

Το βασικό πρόβλημα που δημιουργούν τα smartphone είναι ότι η χρήση τους γίνεται σε καθιστή στάση. «Η κυφωτική θέση δημιουργεί προβλήματα στη σπονδυλική στήλη και την οσφυική μοίρα», σημειώνει.

Ακόμη, η ταχύτητα με την οποία γράφουν, κυρίως οι νέοι, στο πληκτρολόγιο του κινητού τηλεφώνου τους, έχει αντίστοιχα επιπτώσεις μακροπρόθεσμα. «Η γρήγορη γραφή λέγεται Motorola Syndrome και μπορεί να εμφανίσει προβλήματα με τενοντίτιδες στα δάκτυλα», εξηγεί.

Ο καθηγητής αναφέρθηκε και σε ένα άλλο σοβαρό ζήτημα. Η εφηβική ηλικία είναι το κρίσιμο παράθυρο για την οικοδόμηση της μέγιστης μυϊκής μάζας, αλλά το σύγχρονο lifestyle με την μειωμένη δραστηριότητα δεν βοηθάει και το καθιστά δύσκολο να αναπτυχθεί όσο θα έπρεπε.

«Παλιά οι έφηβοι είχαν τις αλάνες, έβγαιναν έξω για να παίξουν. Ακόμη και αν δεν έκαναν κάποιο άθλημα, μόνο το τρέξιμο στη γειτονιά στο πλαίσιο παιχνιδιού έφτανε. Στις μέρες μας δεν υπάρχει αυτό. Τα παιδιά διασκεδάζουν με video games και βλέποντας βίντεο στο κινητό και το tablet», τονίζει ο καθηγητής.

Η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας δεν είναι απλά μια συνήθεια, είναι μια επιλογή που έχει αντίκτυπο σε όλη τη ζωή τους, ειδικά για τα κορίτσια. «Μια κοπέλα αν δεν καταφέρει να αποκτήσει μέσω της φυσικής δραστηριότητας τη μέγιστη μυϊκή μάζα ‘’υποθηκεύει’’ για το μέλλον πιθανή οστεοπόρωση».

Το VR η λύση

Παρ΄ όλα αυτά ο κ. Γαλάνης είναι αισιόδοξος για την τεχνολογική ανάπτυξη, καθώς υποστηρίζει πως το Virtual Reality θα βοηθήσει στο να υπάρχει περισσότερη κίνηση στις ζωές των μικρών ηλικιών. «Εγώ πιστεύω ότι στο μέλλον θα βελτιωθεί η κατάσταση που επικρατεί με τα μυοσκελετικά προβλήματα στα παιδιά και τους νέους λόγω του Virtual Reality. Στο κοντινό μέλλον όλα θα γίνονται μέσω της εικονικής πραγματικότητας. Είμαι αισιόδοξος.

Το VR είναι η απάντηση. Τα παιχνίδια θα είναι διαδραστικά και με κίνηση. Θα αλλάξουν τα δεδομένα», επισημαίνει.

ΑΠΟ ΤΗ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ KARFITSA