Μικροί Οινοποιοί – Μεγάλα κρασιά: Τι ανακαλύψαμε στην πρώτη έκθεση τους στη Θεσσαλονίκη
Η πρώτη έκθεση των Μικρών Οινοποιών στη Θεσσαλονίκη, στο χώρο του λιμανιού, έμοιαζε με ένα μεθυστικό ταξίδι σε κάθε γωνιά της χώρας.
Σα να ξεκινούσε κάποιος από τη νύφη του Θερμαϊκού, να ανηφόριζε μέχρι την Καβάλα και την Δράμα, να έφτανε στην Θράκη και μετά να βουτούσε στο Αιγαίο. Σάμος, Νάξος, Πάτμος, Εύβοια και Κρήτη. Να ανέβαινε Πελοπόννησο, να έβγαινε στα νησιά του Ιονίου και μετά ξανά στην ηπειρωτική Ελλάδα. Στερεά, Θεσσαλία, Κοζάνη, Πιερία και Νάουσα. Κι όλα αυτά μέσα σε λίγες ώρες και με οδηγό ένα ποτήρι κρασί. Η αίθουσα που φιλοξενούσε την έκθεση ήταν πλημμυρισμένη με αρώματα. Φρέσκα λουλούδια, λευκόσαρκα φρούτα, φρούτα του δάσους και δέρμα. Κι έμοιαζε με πολύχρωμη παλέτα ενός εμπνευσμένου ζωγράφου, λευκά, ροζέ, ερυθρά χρώματα παντού.
Γιατί “Μικροί Οινοποιοί”
Η ιδέα της ίδρυσης του Συνδέσμου Μικρών Οινοποιών Ελλάδας (Σ.Μ.Ο.Ε.) γεννήθηκε το 2017 όταν μια μικρή ομάδα οινοποιών οραματίστηκε την περαιτέρω εξάπλωση του ελληνικού κρασιού μέσα από μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οινοποιείας. Μικροί Οινοποιοί διότι παράγουν μέχρι 120 τόνους κρασί το έτος και είναι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις με καθετοποιημένη παραγωγή που ξεκινά από το αμπέλι, συνεχίζεται με τυποποίηση και μεταποίηση και φτάνει μέχρι το ράφι κάτι που είναι κι ένα μοντέλο για όλη την ελληνική περιφερειακή ανάπτυξη. “Τα μέλη μας είναι δεμένα με τη γη τους, με το αμπέλι τους. Γνωρίζουν πολύ καλά την παράδοση του τόπου τους, οπότε ξέρουν που μπορούν να στραφούν για να προσφέρουν, αυτό το κάτι διαφορετικό, το κάτι πιο ενδιαφέρον” λέει στην “Κ” ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γιάννης Παπαργυρίου και εξηγεί:“Όχι μόνο κρατούν τη ζωή σε αυτά τα χωριά, κάνοντας αυτό που αγαπάνε αλλά προβάλλουν και τη διαφορετικότητα με τις σπάνιες ελληνικές ποικιλίες που καλλιεργούν, που είναι και αυτό που ζητάει η παγκόσμια αγορά, η οποία έχει κορεστεί από τα ίδια και τα ίδια προϊόντα και τις ίδιες ποικιλίες”.
“Οι σπάνιες ποικιλίες”
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των οινοποιών στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 250 γηγενείς ποικιλίες αμπελιού διαφορετικές σε κάθε περιοχή. Και μπορεί όλοι πια να ξέρουν τη Μαλαγουζιά και το Ξινόμαυρο από τη Νάουσα, το Ασύρτικο της Σαντορίνης και το Αγιωργίτικο της Πελοποννήσου αλλά αυτό που κάνουν οι Μικροί Οινοποιοί είναι να γίνονται “σκαπανείς” των νέων ποικιλιών, Ποικιλίες που είχαν σχεδόν χαθεί μέχρι να εντοπίσει κάποιος παραγωγός στο οικογενειακό αμπέλι. Μια “ρίζα” διαφορετική από τις άλλες και έτσι να ξεκινήσει έναν αγώνα δρόμου για να ανακαλύψει τι είναι αυτή η ρίζα και να διασώσει μια ποικιλία. Ας δούμε λοιπόν μερικές από αυτές τις ποικιλίες.
Βοστυλίδι: Πρόκειται για μια λευκή ποικιλία που καλλιεργείται κυρίως στα νησιά του Ιονίου. “Έχει πολύ υψηλές τανίνες οι οποίες του δίνουν μεγάλη δυνατότητα παλαίωσης” λέει στην “Κ” ο Γιάννης Γιατράς από το Κτήμα Γκούμα στη Ζάκυνθο και συνεχίζει: “Μπορεί να συνοδεύσει πολλά περισσότερα πιάτα από άλλα λευκά κρασιά καθώς άνετα μπορεί να σταθεί δίπλα σε πιάτα με κόκκινο κρέας, ενώ δίνει πολύ ωραία, λιαστά, γλυκά κρασιά”

Παμίδι: Ειναι μια θρακιώτικη ροζέ ποικιλία “Είμαστε το πρώτο οινοποιείο που τη σώσαμε στην Ελλάδα και την δουλέψαμε σε κάθε μορφή” αναφέρει στην “Κ” ο παραγωγός Γιώργος Βουρβουκέλης” και τονίζει “ Μπορεί να παράξει λευκό, πολύ ωραίο ροζέ, αλλά μπαίνει και σε χαρμάνια σε ερυθρά κρασιά. Δίνει φρεσκάδα και ιδιαίτερα αρώματα. Είναι μια ποικιλία για το μέλλον της Θράκης”.

Σιδερίτης: “Είναι μια παλιά ποικιλία με χαμηλό ph και ζωηρή οξύτητα. Δεν είχε οινοποιηθεί καθώς θεωρούνταν αποκλειστικά βρώσιμη ποικιλία” λέει στην “Κ” ο Παναγιώτης Κούκος. “Βγάζει ανθικά αρώματα και εσπεριδοειδή, πράσινα και κίτρινα φρούτα αλλά και λευκό πιπέρι. Έχει μέτριο σώμα και αλκοόλ”.

Ροζακί: Λευκό σταφύλι, από πολύ παλιά αυτόριζα κλήματα στην Καβάλα “παράγουμε 4 εκδοχές του κρασιού: φρέσκο δεξαμενής. με παλαίωση σε βαρέλι, orange* και ετοιμαζόμαστε να κυκλοφορήσουμε στην αγορά και την τέταρτη εκδοχή με ζύμωση σε δεξαμενή τσιμεντένια σε σχήμα αυγού” υπογραμμίζει στην “Κ” ο Θοδωρής Τσικρικώνης. “Έχει μέτριο λεμονί χρώμα, αρώματα ροζ και λευκού πιπεριού και λευκόσαρκων φρούτων. Γεμάτο και ώριμο στόμα, ισορροπημένη οξύτητα”.

*Orange: Ονομάζονται τα πορτοκαλί στο χρώμα κρασιά τα οποία παράγονται από λευκά σταφύλια με «ερυθρή» οινοποίηση με το χυμό να μένει σε επαφή με τα στέμφυλα με το συγκεκριμένο τρόπο εκχύλισης να «ευθύνεται» για το χρώμα του κρασιού και τον έντονο αρωματικό χαρακτήρα.
Αυγουστιάτης: Προικισμένη ποικιλία που δίνει εξαιρετικά ροζέ κρασιά με υψηλή οξύτητα και σώμα και ωραίο τριανταφυλλί χρώμα. Δίνει επίσης και εξαιρετικά φρέσκα ερυθρά κρασιά με ήπιες τανίνες που μπορούν να περάσουν από βαρέλι με παλαίωση σε βάθος δεκαετίας.
Το “Ασύρτικο του Ιονίου” και άλλες δυο ποικιλίες σε πειραματική οινοποίηση
Αρετή: Αρωματική ποικιλία,όπως η Μαλαγουζιά. Οινοποιείται με διαδικασία κρυοεκχύλισης για να παραχθεί ένα orange* κρασί με skin contact οινοποίηση. Αυτή την στιγμή βρίσκεται σε πειραματική οινοποίηση με τα αποτελέσματα να αναμένονται την επόμενη χρονιά καθώς προϋποθέτει και 6 μήνες παλαίωση σε βαρέλι (Κτήμα Γράμψα).
Μακρυποδιά: Το Ασύρτικο του Ιονίου. “Είναι μια χαμένη ποικιλία και ξεκινήσαμε την πρώτη προσπάθεια οινοποίησης εδώ και τρία χρόνια. Είναι ακόμη στη φιάλη και παλαιώνει. Η πρώτη παραγωγή θα δοκιμαστεί εντός του 2025” λέει στην “Κ” ο Γιάννης Γράμψας.
Μαυρομπούμπουκο: Ποικιλία Ιονίου που θυμίζει το Μαυροτράγανο της Σαντορίνης. Έχει βαθύ μωβ χρώμα και πολύ έντονες τανίνες. Είναι κι αυτό σε πειραματική οινοποίηση από το Κτήμα Γράμψα.

Ο Υπουργός που έγινε οινοποιός
Στην ίδια έκθεση παρουσίασε τα κρασιά που παράγει και ο πρώην Υπουργός Παναγιώτης Σγουρίδης “Ήταν χόμπι κι έγινε εργασία” έτσι απλά εξηγεί στην “Κ” τη μετάβαση από την Βουλή στο αμπέλι ο πρώην Υπουργός. “Οικογενειακά είχαμε σχέση με τα ποτά. Ο πατέρας μου είχε ποτοποιϊα. Μεγάλωσα μέσα σ’ αυτήν γιατί τότε μετά το τέλος του σχολείου πηγαίναμε στις εργασίες του πατέρα μας. Όταν λοιπόν ξηλώθηκαν τα αμπέλια και στο πλαίσιο των Δρόμων του Κρασιού αποφασίστηκε να ξαναφυτευτούν κάποιοι αμπελώνες. Προχωρήσαμε και δηλώσαμε στην αρχή 40 στρέμματα για φύτευση και σιγά σιγά η προσπάθεια αυτή εξελίχθηκε με δημιουργία οινοποιείου, με οινοποίηση σε δικό μας χώρο” προσθέτει και συνεχίζει “Κάποια στιγμή όταν θεωρήσεις ότι δεν μπορείς να προσφέρεις στην ελληνική κοινωνία, “κρεμάς” τα “πολιτικά” σου παπούτσια και ασχολείσαι με άλλα πράγματα” τονίζει και αναπολεί “Τα χρόνια του ΠΑΣΟΚ θα μείνουν αξέχαστα. Δεν ξανάρχονται εύκολα πίσω αλλά η προσπάθεια και η ελπίδα πεθαίνουν τελευταία”.

*Ο Παναγιώτης Σγουρίδης στις εκλογές του Ιουνίου του 1989 εξελέγη βουλευτής Ξάνθης και επανεξελέγη για έξι αναμετρήσεις (1990, 1993, 1996, 2000, 2004, 2007). Υπήρξε Γ’ Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων (1993-1996) και Β’ Αντιπρόεδρος (1996-2000).
Το 2014 εντάχθηκε στους Ανεξάρτητους Έλληνες. Τον Ιανουάριο του 2015 στην κυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α.-ΑΝ.ΕΛ. διορίστηκε Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι την παραίτηση της κυβέρνησης τον Αύγουστο του 2015. Το Σεπτέμβριο του ίδιου έτους έτους τοποθετήθηκε Υφυπουργός Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων στην δεύτερη κυβέρνηση Τσίπρα. Το Φεβρουάριο του 2016 παραιτήθηκε λόγω διαφωνίας του με τον Πρωθυπουργό.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ KARFITSA