Έφτασε στα χέρια σας επιτέλους το δώρο που περιμένατε με ανυπομονησία. Ξετυλίγοντας το χαρτί, η αγωνία κορυφώνεται.

Σύντομα, όμως, τη θέση της παίρνει η απογοήτευση, μιας και πίσω από το περιτύλιγμα κρυβόταν… ένα ζευγάρι κάλτσες. Κι αν ένα τέτοιο ζευγάρι θα έκανε χαρούμενο τον Ντόμπι, το σπιτικό ξωτικό από τον κόσμο του Χάρι Πότερ, για εσάς είναι μάλλον αδιάφορο, παρά τη χρησιμότητά του. Είναι λοιπόν τελικά η κίνηση που μετράει ή αυτός που επινόησε την έκφραση ήταν απλώς ευχαριστημένος και με τα λίγα;

Δεν είναι τελικά λίγοι όσοι θα έρθουν στην άβολη θέση να μην μείνουν ικανοποιημένοι από μια τέτοια χειρονομία. Σύμφωνα με μια νεότερη αμερικανική έρευνα, πάνω από τους μισούς Αμερικανούς έχει χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν ένα προσωπείο για να κρύψουν τη δυσαρέσκειά τους, γνωστό και ως «resting gift face» ή σε ελεύθερη μετάφραση «το ψεύτικο χαμόγελο του δώρου».

Η δημοσκόπηση σε 2.000 ενήλικες των ΗΠΑ, που διεξήχθη από την Talker Research, εξέτασε το φαινόμενο του «resting gift face», δηλαδή της έκφρασης που δίνει κάποιος – σκόπιμα ή ακούσια – όταν λαμβάνει ένα δώρο που προκαλεί σύγχυση ή ερωτήματα (είναι αυτό πραγματικά το δώρο μου;). Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα τελευταία τρία χρόνια, ο μέσος άνθρωπος έχει λάβει δύο δώρα που απλώς δεν τους άρεσαν, με τους κορυφαίους ανασταλτικούς παράγοντες του ενθουσιασμού να είναι το κακό περιτύλιγμα (14%), το τύλιγμα των δώρων με τσαλακωμένα ή παλιά υλικά (13%) και η χρήση αταίριαστων εορταστικών θεμάτων (12%).

Παρά όμως την όποια απογοήτευση, οι άνθρωποι είναι συνήθως ευγενικοί και εγκάρδιοι. Οι πιο πιθανές απαντήσεις ήταν «ευχαριστώ που με σκέφτηκες» (27%), «μου αρέσει πολύ» (23%) ή «το εκτιμώ πραγματικά» (21%). Tα συγκεκριμένα αποτελέσματα αποτυπώνουν μια ισχυρή τάση για διατήρηση θετικών αλληλεπιδράσεων, τονίζοντας τη σημασία της ευγνωμοσύνης κατά την ανταλλαγή δώρων, ακόμη και όταν οι παραλήπτες δεν είναι ενθουσιασμένοι με τα δώρα που έχουν μπροστά τους.

Θα καταλάβετε ότι δεν άρεσε το δώρο;

Η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι η αποφυγή της οπτικής επαφής είναι το σαφέστερο σημάδι δυσαρέσκειας για το δώρο (24%). Ακολουθεί το ψεύτικο χαμόγελο (20%), η αλλαγή του τόνου της φωνής τους (16%) ή η υπερβολική συζήτηση για το πόσο ωραίο φαίνεται το δώρο (16%). Το 56% των ερωτηθέντων κρύβει επιδέξια την απογοήτευσή του με ένα «ψεύτικο χαμόγελο του δώρου» και το 57% πιστεύει ότι έχει κατακτήσει αυτή την τέχνη.

Ομοίως, το 53% μπορεί να καταλάβει «αμέσως» πότε στους άλλους δεν αρέσει ένα δώρο. Αυτή η γνώση μπορεί να έχει απήχηση σε όποιον έχει βρεθεί στη δύσκολη θέση να προσπαθεί να εκτιμήσει τα πραγματικά συναισθήματα ενός παραλήπτη του δώρου. Το «ψεύτικο χαμόγελο» ήταν πιο εύκολο να εκφραστεί συχνότερα μετά από δώρα της οικογένειας, σύντροφο (29%) και φίλους (28%).

Πάνω από τους μισούς ερωτηθέντες θεωρούν ότι η εμφάνιση μετράει, με το 54% να συμφωνεί ότι έχει σημασία πώς φαίνεται ένα δώρο όταν το παραλαμβάνουν. Μάλιστα, όσοι δηλώνουν ότι είναι «ειδικοί» στο τύλιγμα δώρων φαίνεται πως απογοητεύονται περισσότερο όταν το περιτύλιγμα είναι κακής ποιότητας.

Τι μετράει περισσότερο τελικά; 

Παρόλα αυτά, για τους συμμετέχοντες της μελέτης, αυτό που κάνει ένα δώρο ξεχωριστό είναι η σκέψη που κρύβεται πίσω από αυτό (42%), η ανάμνηση που το συνοδεύει (16%) και η συναισθηματική του αξία (15%). Μόνο το 5% δίνει προτεραιότητα στη χρηματική αξία του δώρου, δείχνοντας πως οι συναισθηματικοί δεσμοί παίζουν τον σημαντικότερο ρόλο στη χαρά των παραληπτών. Παρόλα αυτά, το 40% δήλωσε πως αισθάνεται άβολα ή πιεσμένο να ανοίγει τα δώρα παρουσία αυτού που τους τα πρόσφερε.

Τέλος, όσον αφορά το ίδιο το δώρο, το πρώτο πράγμα που παρατηρούν οι άνθρωποι σε αυτό είναι το μέγεθός του (18%). Άλλοι δίνουν σημασία στο χρώμα ή το σχέδιο του περιτυλίγματος (17%), στο πόσο καλά είναι τυλιγμένο (14%) ή αν συνοδεύεται από μια κάρτα ή σημείωμα (11%). Αντίστοιχα, το 81% θεωρεί ότι η εμφάνιση του δώρου έχει σημασία, ειδικά στις γιορτές, ενώ το 68% δήλωσε ότι απολαμβάνει περισσότερο να δίνει δώρα παρά να τα λαμβάνει.